Co daje psychoterapia?

Jest wiele różnych rodzajów psychoterapii. Głównym jej celem jest zrozumienie naszego zachowania oraz tego, co je motywuje. W ten sposób dokonujemy zmiany, która umożliwia zajęcia lepszego miejsca w swoim życiu.

Psychoterapia jungowska jest podjęciem przez pacjenta i terapeutę lepszego zrozumienia nieświadomych procesów, które mają miejsce w naszym umyśle i wyrażają się we wszystkich naszych relacjach. Nasze wcześniejsze doświadczenia, w tym z okresu dzieciństwa, są ważne w kształtowaniu sposobu, w jaki pracuje  umysł i przeprowadza procesy myślowe. Psychoterapia jungowska oferuje nie tylko poradzenie sobie z objawami psychicznymi.Pozwala dotrzeć do głębszego poziomu psychiki, poznać negatywne myśli oraz sposobu na ich zmianę. Daje siłę do stawianiu oporu pokusom stojącym za negatywnymi myślami.

Inną istotną rzeczą, jaką oferuje analityczna psychoterapia, jest poznanie własnej tożsamości. W poprzednich pokoleniach tożsamość człowieka była ona formowana głównie przez silne normy kulturowe. Obecnie możemy mieć na nią wpływ  przez poznanie swoich emocji (ich świadomość), własnych granic oraz poczucia wartości siebie.

W czasie terapeutycznych sesji pacjent jest zachęcany do zastanowienia się nad swoim stanem umysłu podczas regularnych 50 minutowych sesji. Uczucia, myśli, pragnienia, lęki, wspomnienia i sny są w tym procesie niezwykle pomocne. W ten sposób psychoterapia stopniowo przyczynia się do lepszego zrozumienia siebie oraz poznania,  jak doświadczenia z przeszłości wpływają na obecne zachowania. Umożliwia też odkrycie bardziej właściwych sposób odnalezienia siebie, w tym radzenia sobie z tymi trudnościami, do tej pory zakłócającymi życie. Warto pamiętać, że żadna terapia analityczna nie jest standardowa. Doświadczony psychoterapeuta może się przekonać, jak znacząco różne mogą być sposoby, na jakie ludzie zajmują przestrzeń na spotkaniach i korzystają z procesu terapeutycznego. Niemniej, jak wspomniano, są pewne elementy stałe. Jest rama: 50 minut, jedna, dwie, trzy sesje w tygodniu przez dłuższy okres w spójnej przestrzeni. I proces, gdzie osoba w terapii może mówić swobodnie bez poszukiwania znaczenia, a terapeuta słucha z uwagą i dzieli się się swoim przeżyciem oraz przemyśleniem wchodząc jednocześnie w dialog. Ta standardowa struktura analityczna jest w gruncie rzeczy wystarczająca, by poradzić sobie z załamaniami psychicznymi pacjenta.

Psychoterapia jest szczególnie pomocna osobom, które przypuszczają, że ich trudności w życiu mają emocjonalne lub psychologiczne źródło. Każdy doświadcza emocjonalnych problemów na różnych etapach życia i one są rozwiązywane bez pomocy z zewnątrz. Jednakże czasami one trwają i powtarzają się w różnych aspektach życia. Wtedy wskazana jest pomoc.

W psychoterapii analitycznej jest oferowana stała, bezpieczna i prywatna przestrzeń, w której pacjent ma możliwość rozmawiać o wszystkim, co jest w jego umyśle. Całkowita poufność jest podstawową przesłanką towarzyszącą spotkaniu i dotyczącą wszystkich aspektów terapii.

Dla osób korzystających z leków psychotropowych analityczna psychoterapia może być również pomocna. Leki są przepisywane, by przynieść ulgę w dolegliwościach psychicznych, takich jak nerwice, depresje czy psychoza. Natomiast psychoterapia poszukuje emocjonalnych korzeni tych symptomów.

W analitycznej psychoterapii terapeuta nie jest zbyt dyrektywny i zwykle nie udziela rad. Natomiast oferuje pomoc, która zachęca, by myśleć o swoim życiu w inny niż dotychczas sposób, co skutkuje znalezieniem nowych rozwiązań istniejących problemów. Ponadto relacja pomiędzy terapeutą i pacjentem jest jednym kluczowych elementów procesu leczenia.Istotna jest tu postawa terapeuty – słuchająca, czujna, a interpretacje pokazujące, że uczucia i sposób przeżywania pacjenta stanowią źródło  jego przemiany.

Psychoanalityk ma nadzieję, że pogłębienie wiedzy o sobie zredukuje tendencję do powtarzania objawu psychicznego i doprowadzi do opracowania bardziej twórczych sposobów inwestowania energii psychicznej.

Psychoterapia może być mało pomocna dla osób, które są zainteresowane jedynie pozbyciem się dolegliwości bez zrozumienia, co doprowadziło do ich rozwoju. Osoby czerpiące korzyści z psychoterapii potrzebują mieć w sobie pewien poziom zaciekawienia, w jaki sposób pracuje ich umysł. Ponadto może być ona przez pewien okres bolesnym psychicznie procesem, ponieważ wymaga koncentracji na tych aspektach życia, o których wolelibyśmy zapomnieć lub o nich nie wiedzieć.

Pacjenci nawykowo używający intensywnie alkoholu lub inne substancje korygujące ich nastrój zwykle nie czerpią korzyści z psychoterapeutycznych sesji lub nie są w stanie tolerować procesu ich przebiegu.

Psychoterapia analityczna już od ponad stu lat jest dziedziną medycyny i jej efektywność przez cały ten okres jest badana przez różne ośrodki naukowe. Takie badanie prowadzone są w Polsce i w wielu krajach zachodnich. W Polsce ich wyniki publikowane są m.in. w czasopiśmie „Psychoterapia” wydawanym przez Sekcję Naukową Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Natomiast w Europie Zachodniej szczególnie ceniona jest książka Anthony Roth i Petera Fonagy pt. „What works for whom? – A Critical Review of Psychotherapy Research” opublikowana przez Guilford Press. Ponadto skuteczność metody psychoanalitycznej wynika z tego, że daje ona danej osobie nieograniczony czas, aby swobodnie mówiła do swojego terapeuty bez strachu przed oceną. Zawarta w tym szczerość i prostota mają w gruncie rzeczy głęboki sens. Część ludzi słabo sobie radzi z wieloma rzeczami, ale jednym z naszych podstawowych darów jest język, za pomocą którego możemy wyrazić, to co w nas jest.

Badania potwierdzające skuteczność psychoanalizy jungowskiej zostały opublikowane m.in w następujących czasopismach: 1).Roesler C. (2013) Evidence for effectiveness of Jungian Psychotherapy: A review of empirical studies. Behavioural Science, 3: 562-575; 2). Rudolf, G.; Dilg, R.; Grande, T.; Jakobsen, T.; Keller, W.; Krawietz, B.; Langer, M.; Stehle, S.; Oberbracht, C. Effektivität und Effizienz psychoanalytischer Langzeittherapie: Die Praxisstudie analytische Langzeittherapie. In Psychoanalyse des Glaubens (in German); Gerlach, A., Schlösser, A., Springer, A., Eds.; Psychosozial: Gießen, Germany, 2004; pp. 515–528. 

Najnowszy artykuł o skuteczności podejścia psychoanalitycznego w psychoterapii został opublikowany w „Psychoterapii”: Kalita, L., Giza, M. i współpracownicy  Kompetencje potrzebne do
prowadzenia terapii psychoanalitycznych i psychodynamicznych w Polsce. Psychoterapia 2 (197) 2021